Ernest Rutherford, 1. Baron Rutherford of Nelson

 

Ur. 30 sierpnia 1871 w Brightwater, zm. 19 października 1937 w Cambridge – chemik i fizyk z Nowej Zelandii. Jako pierwszy potwierdził istnienie jądra atomowego. W roku 1908 otrzymał Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.

 

Urodził się w Spring Grove (obecnie Brightwater) niedaleko miasta Nelson w Nowej Zelandii. Studiował w Nelson College, a doktorat otrzymał w Canterbury College (dziś University of Canterbury). Głównym polem jego badań była w tym czasie elektryczność.

W roku 1895 młody Rutherford przybył do Europy. Podjął pracę naukową w Wielkiej Brytanii w Laboratorium Cavendisha, będącym częścią Uniwersytetu Cambridge. W latach 1895-1898 prowadził badania nad promieniowaniem wytwarzanym przez niektóre pierwiastki chemiczne. Odkrył, że ta radiacja zawiera dwie składowe obdarzone ładunkiem elektrycznym. Promienie dodatnie nazwał promieniowaniem alfa, ujemne – promieniowaniem beta.

W roku 1898 Rutherford otrzymał posadę w katedrze fizyki na Uniwersytecie McGill w Montrealu.

W roku 1907 Rutherford podjął pracę na University of Manchester. Podczas pracy w tym ośrodku wykonał „eksperyment Rutherforda”, zaliczany do dziesięciu najpiękniejszych eksperymentów z fizyki. Cząstki alfa przepuścił przez bardzo cienką złotą folię. Rozkład kątowy rozproszonych cząstek skłonił Rutherforda do wysnucia wniosku, że cała masa oraz dodatni ładunek atomu skupiony jest w bardzo niewielkiej objętości. W ten sposób potwierdził on eksperymentalnie istnienie jądra atomowego.

Badając zachowanie pierwiastków radioaktywnych udowodnił, że źródłem promieniowania tych pierwiastków jest spontaniczny rozpad promieniotwórczy. W roku 1908 otrzymał za to odkrycie Nagrodę Nobla w dziedzinie chemii.

Kolejnym osiągnięciem Rutherforda było dokonanie przemiany atomów azotu w atomy tlenu.

W roku 1919 Rutherford został szefem Laboratorium Cavendisha. Pod jego nadzorem prowadzono prace, które zostały nagrodzone trzema Nagrodami Nobla. James Chadwick zaobserwował eksperymentalnie neutrony, John Cockcroft oraz Ernest Thomas Sinton Walton rozbili jądro atomowe korzystając z akceleratora cząstek, a Edward Victor Appleton udowodnił istnienie jonosfery.

Rutherford miał przepuklinę pępkową, do której podtrzymywania nosił pas przepuklinowy. W październiku 1937 roku upadł podczas prac w swoim ogrodzie. Doszło do uwięźnięcia przepukliny. Mimo wykonanej następnego dnia operacji w szpitalu Evelyn Nursing Home doszło do ogólnego zakażenia organizmu, na skutek którego Rutherford zmarł 19 października 1937 roku w godzinach wieczornych